با توجه به پروژه‌های در حال احداث در صنایع چوب در ۴ سال آینده محقق خواهد شد
خودکفایی در تولید ام‌دی‌اف و نئوپان
محمدحسن سیدزاده – گروه صنعت: در سال‌های اخیر استفاده از ام‌دی‌اف در محصولات چوبی با رشد چشمگیری مواجه بوده است و از آنجا که حدود ۶۰ درصد مواد خام این محصول از خارج کشور وارد می‌شود، این رشد از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
درحال‌حاضر در تولید چوب نئوپان به خودکفایی رسیده‌ایم اما تمایل به مصرف چوب ام‌دی‌اف رو به افزایش است. به گفته صاحب نظران، دلیل این امر تبلیغات غلط در زمینه تفاوت‌های نئوپان و ام‌دی‌اف است. با این حال مطابق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در ۴ سال آینده ۱۲ واحد صنعتی در زمینه صنایع چوبی احداث خواهد شد که در این شرایط و با افزایش ظرفیت ۲ میلیون متر مکعبی در زمینه چوب ام‌دی‌اف نیز به خودکفایی خواهیم رسید.
رشد در تولیدات صنعت چوب
عبدالعظیم آقاجانی، دبیر انجمن صنایع چوب ایران در گفت‌وگو با صمت درباره وضعیت صنعت چوب در کشور گفت: در حال‌حاضر براساس آمار در اوراق فشرده چوبی حدود ۲۱ واحد فعال تولیدکننده نئوپان داریم که سال گذشته یک میلیون و ۹۵۰۰ مترمکعب تولید داشته‌ایم.در بخش تولید فیبر نیز ۹ واحد فعال وجود دارد که حدود ۵۶۰ هزار متر مکعب فیبر تولید کرده‌اند.در بخش تولید کاغذ نیز دو شرکت بزرگ تولیدکننده در مجموع حدود ۲۳۵هزار تن کاغذ تولید کرده‌اند در حالیکه این واحدها در مجموع ۳میلیون و ۷۰۰ هزار متر مصرف چوب داشته‌اند. آقاجانی با اشاره به این که آمارها نشان می‌دهد در بخش نئوپان و ام‌دی‌اف با رشد تولید رو به رو بوده‌ایم، گفت: البته بیشترین رشد تولید مربوط به تولید فیبر است که با ۲۶/۴ درصد رشد رو به رو است. هم چنین پیش‌بینی می‌شود در ۴ سال آینده با توجه به پروژه‌های در دست اجرا، نیاز کشور به ام‌دی‌اف و نئوپان به طور کامل تامین شده و بخشی از تولیدات نیز صادر شود.
به گفته وی؛ درحال‌حاضر ۲۵ پروژه در حال احداث است که از این تعداد ۱۱ پروژه مربوط به تولید نئوپان، ۱۲ پروژه مربوط به تولید ام‌دی‌اف و ۲ پروژه مربوط به تولید کاغذ است.
خودکفایی در تولید نئوپان
دبیر انجمن صنایع چوب ایران با اشاره به آمار صادرات در زمینه نئوپان و ام‌دی‌اف نیز گفت: در حال‌حاضر با توجه به مصرف بالای چوب ام‌دی‌اف در کشور حدود ۳ هزار متر ام‌دی‌اف صادر شده این در حالی است که تولید داخل در زمینه ام‌دی‌اف کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد که براین اساس سال گذشته حدود یک میلیون متر مکعب چوب ام‌دی‌اف وارد کشور شد، در زمینه تولید نئوپان نیز حدود ۳۰ هزار متر صادرات داشته‌ایم.
آقاجانی با تاکید بر این که در بخش تولید نئوپان به خودکفایی کامل رسیده‌ایم، افزود: تولید داخل در بخش ام‌دی‌اف حدود ۴۰ درصد نیاز کشور را تامین می‌کند و ۶۰ درصد مابقی نیز از طریق واردات انجام می‌شود.
دبیر انجمن صنایع چوب ایران با بیان این که تامین مواد اولیه برای تولید فرآورده‌های چوبی هم چون نئوپان نیز از داخل تامین می‌شود، اظهار کرد: چوب مورد نیاز از طریق صنوبرکاری‌ها درباغ‌ها تامین می‌شود و کم کم نیاز کشور به چوب‌های جنگلی روبه کاهش است. درحال‌حاضر کمتر از ۲۰ درصد وابستگی به چوب‌های جنگلی وجود دارد واز طریق صنوبر کاری نیاز به چوب‌های جنگلی را جایگزین می‌کنیم. مواد اولیه شیمیایی هم چون متانول، فرمالین و چسب چوب در داخل تولید می‌شود و از این نظر یک مزیت نسبی به دیگر کشورها داریم.
فرهنگ غلط عامل استفاده بیش از حد ام‌دی‌اف
آقاجانی با اشاره به این که یکی از مشکلات صنعت چوب فرهنگ نادرستی است که در زمینه مصرف چوب ام‌دی‌اف شکل گرفته است، تصریح کرد: مردم آگاهی کاملی از کار دقیق و صحیح نئوپان و ام‌دی‌اف ندارند. به همین جهت گمان می‌کنند محصول ام‌دی‌اف محکمتر و مقاوم تر از نئوپان است، در حالی که هر محصولی در جایگاه خود باید مصرف شود. وی افزود: از نظر پیچ خوری و نگه داری میخ نیز محصول نئوپان بسیار مستحکم تر وکارآیی بیشتری دارد حتی قدرت‌های کششی نئوپان نیز بیشتر از ام‌دی‌اف است اما مردم نسبت به این موضوع آگاهی ندارند و علت آن هم تبلیغات غلطی است که تولیدکنندگان محصولات چوبی آشپزخانه کالای ام‌دی‌اف را کالای بهتری معرفی می‌کنند. در حالیکه تنها مزیت کالای ام‌دی‌اف این است که در مقابل آب استقامت بهتری دارد و در کنار سینک ظرفشویی بهتر است از ام‌دی‌اف استفاده شود اما در مابقی کابینت‌ها و قفسه‌ها نیازی نیست حتما از چوب ام‌دی‌اف استفاده شود. دبیر انجمن صنایع چوب ایران دلیل تبلیغ نجارها برای چوب ام دی‌اف را سهولت در برش و کار با آن عنوان کرد و افزود: به همین جهت فرهنگ غلطی در استفاده از ام‌دی‌اف شکل گرفته که روز به روز مصرف آن را افزایش می‌دهد و نیاز به واردات را بیشتر می‌کند.
آقاجانی با بیان این که ام‌دی‌اف محصول جدیدی است که در دنیا نیز استفاده از آن به تازگی رواج پیدا کرده است، گفت: سابقه استفاده از نئوپان در کشور به بیش از ۶۰ سال بر می‌شود اما استفاده ام‌دی‌اف در یک دهه اخیر رواج پیدا کرده به همین جهت هنوز نتوانسته‌ایم نیاز داخل را با تولید پوشش دهیم اما پیش‌بینی می‌شود در ۴ سال آینده این امر محقق شود.
وی با تاکید بر اینکه نئوپان از نظر این که هر گونه ضایعات چوبی در آن استفاده می‌شود اقتصادی تر خواهد بود، اظهار کرد: چوب با ضخامت بیشتر از ۱۰ سانتیمتر به شکل تخته‌ای در ام‌دی‌اف استفاده می‌شود بنابراین لطمه بیشتری به محیط‌زیست وارد می‌کند اما نئوپان به نوعی پاک‌کننده محیط‌زیست به شمار می‌رود.
دبیر انجمن صنایع چوب ایران دلیل کمبود تولید ام‌دی‌اف در داخل را سرمایه‌گذاری نکردن به میزان مناسب در سال‌های پس از انقلاب عنوان کرد و افزود: در یک دهه است که سرمایه‌گذاری روند افزایشی داشته و درحال‌حاضر حدود ۱۲ پروژه در حال احداث است که ظرف ۴ سال آینده افتتاح خواهند شد که بر این اساس حدود ۲ میلیون متر مکعب به ظرفیت تولید اضافه خواهد شد.
لزوم توجه به شیوه‌های نوین در تامین منابع چوبی
دبیر انجمن صنایع چوب ایران با اشاره به راهکارهایی که به حفظ محیط‌زیست در صنعت چوب منتهی خواهد شد، گفت: در کشورهای خارجی فناوری‌هایی برای استفاده از تمامی منابع جنگلی وجود دارد و کنده‌های درختی که در زمین مانده پس از استخراج از زمین شست‌وشو داده می‌شود و پس از خرد شدن تبدیل به نئوپان می‌شود. این در حالی است که در ایران فقط از تنه درخت استفاده شده و از منابع دیگر استفاده نمی‌شود این درحالی است که بیشترین سلولز در ریشه درخت وجود دارد اما در ایران ریشه درخت هیچ گونه استفاده‌ای نمی‌شود.
آقاجانی با اشاره به اهمیت مقوله بازیافت افزود: بازیافت چوب یکی از راهکارهایی است که امروزه دنیا منابع چوبی خود را از این راه تامین می‌کند.امروزه فناوری‌هایی در دنیا وجود دارد که مبل وارد دستگاه می‌شود و تمام اجزا در دستگاه تفکیک شده و مواد اولیه جدید بیرون می‌دهد. درحالی که در ایران ضایعات چوبی بسیاری در کشور وجود دارد.
وی با اشاره به این که یکی از مشکلات، صادرات چوب خام با وجود کمبود در داخل است، گفت: کشوری که در داخل نیازمند مواد اولیه است باید عوارض صادراتی برای این محصولات وضع کند و صنعت چوب ایران درخواست ۱۰۰ درصد عوارض صادراتی برای چوب خام را دارد. زیرا موادی که می‌تواند ایجاد ارزش افزوده و اشتغال کند لزومی ندارد صادر شود. این درحالی است که در سال ۹۳ حدود ۹۵۰۰تن صادرات انجام شده که این رقم نسبت به سال۹۲، ۵۴ درصد رشد داشته است. آقاجانی با بیان این که مهم‌ترین نگرانی کمبود چوب با توجه به پروژه‌های در حال احداث است، گفت: باید به فکر زراعت باشیم و کشاورزان از هم‌اکنون به نیاز چوب در سال‌های دیگر باشند و در زمین‌های بایر صنوبر بکارند و اجازه تغییر کاربری برخی زمین‌ها برای زراعت چوب داده شود. در سال گذشته اعضای انجمن یک میلیون نهال مجانی بین کشاورزان محلی توزیع کردند چرا که در ۴ سال آینده میزان مصرف چوب به ۱۲ میلیون مترمکعب در سال می‌رسد و برای تامین این منابع نباید منابع جنگلی را در نظر بگیریم.
سایه رکود بر صنایع چوبی
محمود شیرازی فرد، نایب رییس اتحادیه فروشندگان چوب نیزدر گفت‌وگو با صمت درباره وضعیت چوب‌های جنگلی و چوب خام گفت: درحال‌حاضر بخش اعظمی از چوب خام از داخل تامین می‌شود اما مقداری نیز از کشورهای دیگر وارد می‌شود که می‌توان به واردات چوب نراد از روسیه و چوب راش از اوکراین اشاره کرد.
وی با اشاره به رکود تولید در بازار چوب افزود: درحال‌حاضر تولیداتی در زمینه فرآورده‌های چوبی انجام می‌شود اما اگر رونق تولید در زمینه محصولات چوبی مثل تخت و کمد و مبلمان ایجاد شود به میزان ۳ برابر تولیدات امروز فرآورده‌های چوبی مورد نیاز است اما از آنجایی که صنعت چوب نیز هم چون صنایع دیگر با رکود مواجه است میزان تولیدات و وارداتی که در زمینه چوب ام‌دی‌اف و نئوپان انجام می‌شود کفاف نیاز بازار را می‌دهد. وی با اشاره به اینکه مواد خام چوب ام‌دی‌اف از ترکیه و دبی وارد می‌شود گفت: ترکیه یک کشور تولیدکننده است که محصولات آن خریداری می‌شود اما دبی تولید ندارد و فقط به عنوان واسطه مواد اولیه را از کشورهای دیگر خریداری و به ایران می‌فروشد.
شیرازی فرد با اشاره به آثار رفع تحریم‌ها بر صنعت چوب گفت: به‌طور قطع با بر طرف شدن محدودیت‌ها می‌توانیم مواد مورد نیاز را از کشورهای دیگری با کیفیت بیشتر خریداری کنیم به طور مثال کیفیت چوب‌های اتریش، کانادا و فنلاند بسیار بهتر از چوب‌های روسی هستند اما به خاطر تحریم‌ها مجبور هستیم فقط از روسیه که در زمینه چوب نیز تک محصولی است و صرفا چوب نراد تولید می‌کند واردات انجام دهیم. نایب رییس اتحادیه فروشندگان چوب با اشاره به مشکلات صنعت چوب گفت: در این سال‌ها بسیاری از جنگل‌ها از بین رفته‌اند که برای بازسازی آنها باید فکر جدی شود از سوی دیگر باید موانع واردات بر طرف شود تا بعد از تحریم‌ها بتوانیم چوب‌های با کیفیت وارد کنیم.البته تمام این مسائل مستلزم رفع رکود و رونق در بازار محصولات چوبی است.
