۶ کاربرد اور فرز نجاری که دانستن آن برای هر نجار لازم است!
اور فرز یا فرز دستی یکی از دستگاه‌های پر استفاده در صنایع چوب است. این دستگاه را تقریباً می‌توان در تمامی کارگاه‌های صنعت چوب یافت. جد بزرگوار اور فرز همان فرز میزی یا فرز صندوقی و فرزندان خلف آن، همین دستگاه‌های CNC تراش مورد استفاده در صنعت چوب هستند!
شاید با مطالعه جمله بالا به این نتیجه رسیده باشید که کاربرد اور فرز بسیار گسترده‌تر از چیزی است که تا به حال به آن فکر می‌کردیم. همان‌طور که می‌دانید فرز در دو نوع میزی و دستی (فرز مینیاتوری، مینی فرز و اور فرز) در بازار موجود است. در این نوشته در نظر داریم بخشی از کاربردهای دستگاه فرز دستی نجاری (اور فرز) را به شما عزیزان همراه آیچوب معرفی کنیم.
ممکن است از کاربردهای خاص و متفاوت این دستگاه خبر نداشته باشید و با مطالعه این نوشته ایده‌هایی جدید در ذهن شما نقش ببندد. با ما در ادامه همراه باشید…
یکی از مهم‌ترین موارد استفاده از روتر یا همان اور فرز، ایجاد طرح و نقش در قسمت لبه چوب است. البته این قابلیت به لطف تیغه‌های بلبرینگ دار مخصوص اور فرز انجام می‌شود. درواقع کاربرد اور فرز محدود به اجرای ابزار در قسمت لبه کار نیست و می‌توان با این دستگاه سودمند طیف گسترده‌ای از کارهای نجاری را انجام داد.
پس از باز کردن بسته بندی اور فرز (از هر برندی باشد) مطمئناً با شابلون‌ها، تجهیزات کمکی و … روبرو شده‌اید که احتمالاً برای شما ناآشنا هستند. این تجهیزات برای به‌کارگیری اور فرز در شرایط مختلف برای دستگاه شما طراحی شده‌اند و شما می‌توانید با استفاده از این لوازم کمکی هر ایده‌ای را اجرا کنید.
این ابزار همه کار اغلب با دست در مسیر موردنظر به حرکت در می‌آید و شیار، ابزار یا نقش موردنظر را بر روی چوب ایجاد می‌کند. در مواردی هم اور فرز به میزهای مخصوص به خود یا حتی میزهای خویش ساز متصل می‌شود و امکان استفاده از آن به‌عنوان فرز میزی را هم خواهید داشت.
قابلیت‌ها و کاربرد اور فرز در نجاری چیست؟
ایجاد اتصال بین دو قطعه چوبی با اور فرز
یکی از موارد استفاده از اور فرز، اجرای انواع اتصال مخصوص چوب است. با استفاده از تیغه‌های مخصوص ساخت اتصال‌های چوبی و دستگاه فرز دستی نجاری می‌توان بدون نیاز به تجهیزات پیشرفته مانند دستگاه سی ان سی چوب و یا مولدر، انواع اتصال را بر روی چوب اجرا کرد.
نکته مهم در مورد ایجاد اتصال با استفاده از اور فرز این است که نمی‌توان از یک دستگاه کوچک و دستی، انتظار اجرای اتصال در تیراژ و سطح صنعتی داشت. به عبارتی می‌توان از این دستگاه برای کارگاه‌های خانگی و کوچک استفاده کرد. در بازار دستگاه‌های صنعت چوب، تجهیزات و دستگاه‌های زیادی برای ایجاد اتصال چوب موجود هستند.
انواع تیغه‌های اتصال چوب اور فرز:
در صنعت چوب تیغه‌های بسیار زیادی برای اجرای اتصال چوب تولید شده‌اند. گاهی این تیغه‌ها به‌صورت تک و در بیشتر موارد به‌صورت دوتایی یا بیشتر تولید می‌شوند. از این دست تیغه‌های اتصال چوب می‌توان به ست تیغه فاق و زبانه، تیغ اتصال پروانه‌ای، تیغ اتصال ۵ دندانه (شانه‌ای)، تیغ اتصال انگشتی، تیغه اتصال کام و زبانه، اتصال ۹۰ درجه، اتصال پروانه‌ای و … اشاره کرد.
برش چوب با اور فرز
یکی دیگر از کاربردهای فرز دستی نجاری، برش چوب با استفاده از تیغه‌های مخصوص برش است. شما می‌توانید تخته‌های چوبی را با استفاده از تیغه‌های مخصوص، برش دهید. این برش می‌تواند به‌صورت یک خط صاف، منحنی و یا حتی دایره‌ای باشد.
فقط کافی است شابلون موردنظر را برای برش در چند مرحله (و یا حتی یک مرحله) آماده کنید و دستگاه را بر روی خط موردنظر حرکت دهید. حتماً در کلیپ‌های مختلف منتشر شده در فضای مجازی، برش دایره‌ای چوب با استفاده از دستگاه فرز نجاری دیده‌اید.
البته نکته مهم در مورد برش چوب این است که در صورت ضخیم بودن چوب، عملیات برش باید در چند مرحله انجام شود. مطمئناً برش در یک مرحله بسیار خطرناک خواهد بود.
ابزار زنی لبه چوب با فرز نجاری
این قابلیت فرز دستی نجاری یکی از پرکاربردترین موارد استفاده از فرز نجاری است. اساتید نجار با استفاده از تیغه‌های مخصوص ابزار زنی و تیغه پروفیل لبه، طیف گسترده‌ای از طرح‌های زیبا را بر روی لبه پروفیل چوبی اجرا می‌کنند.
گستره تنوع این تیغه‌ها از سبک‌های مدرن تا سنتی در فروشگاه‌های اینترنتی ابزار موجود و قابل تهیه است.
باربرداری یکنواخت سطح چوب با اور فرز
امروزه با توجه به گسترش استفاده از اسلب های چوبی در صنعت چوب، کف تراشی یکی از کارهای رایج برای آماده‌سازی اسلب شده است. اساتید نجاری که به دستگاه‌های CNC دسترسی ندارند و یا علاقه‌مند به انجام کار توسط خودشان و با هزینه کمتری هستند، با استفاده شابلون مخصوص (معمولاً دست ساز) و اور فرز و تیغه پرداخت، سطح اسلب را پرداخت و یکنواخت می‌کنند.
همچنین در برخی سبک‌های منبت کاری اساتید منبت کارها برای باربرداری اطراف طرح از اور فرز و تیغه پرداخت استفاده می‌کنند. در این حالت سطح چوب در قسمت اطراف طرح اصلی تراشیده شده و طرح به‌صورت برجسته نشان داده می‌شود.
البته پرداخت و باربرداری چوب محدود به این موارد نیست و این تیغه‌ها کاربرد بیشتری خواهند داشت.
حکاکی و ایجاد شیار با استفاده از فرز دستی
شما می‌توانید با ساخت قالب و شابلون‌های مختلف، طرح و شکل‌های متنوعی را بر روی چوب اجرا کنید. اگر در تولید لوازم چوبی به‌صورت سری کاری فعالیت دارید، حتی با استفاده از یک اور فرز ساده و قالب مخصوص طرح موردنظرتان می‌توانید شکل‌های مختلف را روی ورق‌های و سازه‌های چوبی اجرا کنید.
به توجه به پرکاربرد بودن این سبک از اجرای طرح روی چوب و گستره استفاده از فرز دستی نجاری، یکی از تولیدکننده‌ها دستگاه اور فرز دستی را تولید نمود که به‌صورت محدود قابلیت‌های دستگاه سی ان سی چوب را دارد. بخشی از حرکت دستگاه با استفاده از دست اپراتور و بخشی دیگر توسط دستگاه انجام می‌شود.
ایجاد طرح های گل نقطه ای
شاید شما با این بخش از قابلیت استفاده از اور فرز زیاد آشنا نباشید. در بیشتر مواردی که از اور فرز استفاده می‌شود، یا دستگاه برای ایجاد طرح در مسیر موردنظر روی چوب حرکت می‌کند و یا اینکه دستگاه بر روی میز فرز نصب می‌شود و قطعه چوبی از روی تیغه به حرکت در می‌آید.
یکی دیگر از انواع تیغه‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، تیغه ((گل نقطه‌ای)) است. شما می‌توانید انواع طرح‌های مدرن و سنتی را با استفاده از این تیغه‌ها به‌صورت یک طرح در یک نقطه به‌خصوص اجرا کنید. در این سبک امکان اجرای طرح به‌صورت خطی را نخواهید داشت و طرح باید در یک نقطه مشخص و بدون حرکت دستگاه در جهت چپ و راست و عقب و جلو اجرا شود.
درواقع حرکت دستگاه به‌صورت بالا و پایین خواهد بود.
سخن پایانی:
موارد استفاده از اور فرز محدود به تیترهای بالا نیست و این دستگاه کاربردهایی به‌مراتب بیشتر از مواردی که نام بردیم دارد. لطفاً شما هم تجربیات خود از کار با فرز دستی نجاری و استفاده ویژه‌ای که از این دستگاه دارید را در قسمت دیدگاه‌های این نوشته به اشتراک گذارید.
