تخته فیبر
تخته فیبر، یکی از فرآورده های مرکب چوبی می باشد که در ساخت آن از الیاف چوب یا مواد لیگنوسلولزی استفاده می شود. این الیاف که عناصر یا سلول های تشکیل دهنده چوب هستند توسط روش های جداسازی مختلف از چوب بدست می آیند و بصورت یک مجموعه تحت عنوان تشک الیاف درآمده که در اثر خشک کردن و فشردن بعدی بصورت تخته در خواهند آمد.
ساخت این قبیل محصولات بطور کلی شامل دو مرحله مهم، تولید الیاف چوبی (فرآیند کاهشی) و تلفیق مجدد این الیاف و به شکل ورق درآوردن آنها (فرآیند تولید ورق) است.
روش های ساخت تخته فیبر
معمولا برای ساخت تخته فیبر دو روش اساسی وجود دارد: روش مرطوب و روش خشک و نیمه خشک. در روش مرطوب از محیط آبی استفاده می شود و اساس کار استفاده از آب است.
در روش خشک و نیمه خشک برخلاف روش مرطوب، عمل انتقال الیاف و نیز تشکیل تشک الیاف با استفاده از جریان هوا صورت می گیرد.
انواع تخته فیبر
یکی از تقسیم بندی های مهم تخته فیبر، تقسیم بندی تخته از نظر جرم مخصوص یا دانسیته است که تعیین کننده نوع استفاده تخته نهایی می باشد. مثلا هرچه میزان دانسیته بالاتر باشد میزان ماده در حجم زیادتر بوده پس خواص مقاومتی بهتری خواهد داشت.
انواع متداول تخته فیبر را بر اساس دانسیته و روش تولید می توان به تخته فیبر عایق، تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) و تخته فیبر سخت تقسیم بندی نمود:
تخته فیبر عایق با دانسیته تقریبی ۰/۲۵-۰/۴۵ گرم بر سانتی متر مکعب و با سطوحی ساده، نقش دار و یا سوراخ دار تولید میشود و در عایق کاری ساختمان کاربرد گسترده ای دارد. علاوه بر این، تخته ها جهت تزئینات سقف و ساخت خانه های متحرک و نیز در صنایع مبل سازی و خودرو سازی کاربرد دارند. در ساخت این نوع تخته معمولا از چسب استفاده نمی شود و حاصل فرآیند مرطوب می باشد.
تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) به عنوان عمده ترین محصول از پانل های فیبر، مهمترین سهم از بازار این فرآورده را در اختیار دارد. این تخته با استفاده از فرآیند خشک و پرس گرم با دانسیته ی ۰/۵-۰/۸ گرم بر سانتی متر مکعب ساخته می شود. این تخته را می توان با سطوحی که دارای نقوش برجسته ای بوده یا با انواع روکش های مصنوعی پوشیده شده اند، در ضخامت های شش تا ۴۰ میلیمتر تولید نمود. مصرف عمده این فرآورده در صنعت مبلمان است و در حال حاضر با تخته خرده چوب برای مصارف داخلی رقابت نموده و در برخی موارد جایگزین آن می شود.
در ساخت تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) از چسب های مصنوعی بخصوص چسب ملامین و اوره فرم آلدهید استفاده می شود.
تخته فیبر سخت (HDF) با دانسیته ۰/۸-۱/۲ گرم بر سانتی متر مکعب در حد وسیعی تولید می شود و به مصارف گوناگونی مانند: دیوار کوب داخلی، روکوب خارجی با سطح پرداخت شده، صنایع مبلمان، ساخت کابینت و اتوموبیل سازی می رسند. عمده چسب مورد استفاده در این نوع تخته فیبر، چسب فنل فرمالدئید است.
تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF)
تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) در دهه ۱۹۶۰ در ایالات متحده طراحی و تولید شد که اکنون در بسیاری از کشورهای جهان تولید می گردد. تخته فیبر دانسیته متوسط (MDF) یکی از انواع تخته فیبر می باشد که به دلیل داشتن ویژگی هایی از قبیل ساختار همگن، سطوحی صاف، لبه های فشرده، قابلیت پرداخت، ابزار خوری، رنگ خوری، و…. جایگاه ویژه ایی را در بازار مصرف فرآورده های چوبی به خود اختصاص داده است. به علت همگنی و استحکام لبه های تخته فیبر نیمه سنگین (MDF)، می توان آن را بدون زهوارکوبی، به راحتی ماشینکاری و پرداخت نمود. مصرف عمده ی این فرآورده در صنایع مبلمان می باشد که به عنوان مغزی پانل ها کاربرد دارد.
مواد اولیه مورد استفاده برای ساخت تخته فیبر
الیاف چوب و سایر مواد لیگنوسلولزی
در سال های اخیر بدلیل رقابت فشرده ای که بین صنایع خمیر کاغذ و پانل های چوبی در تامین ماده ی اولیه ایجاد شده، مصرف چوب های با کیفیت پایین مانند پسماندهای واحدهای صنایع چوب، به دلیل فراوانی و قیمت نسبتا پایین، مورد توجه واحدهای تولید کننده صفحات فشرده ی چوبی قرار گرفته است.
در حال حاضر بدلیل کاهش سطح جنگل های تجاری، تولید چوب بخصوص چوب های هیزمی کاهش یافته است. از این رو باید بدنبال تامین و جایگزینی بخشی از مواد اولیه با منابع غیر جنگلی ارزان قیمت بود. پسماند گیاهان کشاورزی یکساله زراعی (مثل باگاس، کتان، بامبو، ساقه کلزا، ساقه گندم، ساقه ذرت) و ضایعات حاصل از هرس گیاهان باغی می توانند جایگزین مناسبی برای چوب های جنگلی باشند.
چسب
در روش مرطوب تولید تخته فیبر از چسب فنل فرمالدئید به میزان ۵ تا ۷ درصد نسبت به جرم کاملا خشک الیاف استفاده میشود. در روش خشک از چسب اوره فرمالدئید و به میزان۶ تا ۱۰ درصد استفاده می شود. پخش و پراکنش دقیق و یکنواخت چسب با استفاده از تجهیزات دقیق در کیفیت تخته نهایی تاثیرگذار است.
سایر مواد افزودنی
متناسب با شرایط ساخت فرآورده و شرایط کاربرد نهایی تخته می توان از مواد افزودنی ضد رطوبت مثل پارافین و مواد افزودنی محافظت کننده مثل موادضد قارچ، ضد حشره و ضد آتش نیز استفاده کرد. معمولا این مواد به مقدار خیلی جزئی و در حدود نیم تا دو درصد نسبت به جرم کاملا خشک الیاف مورد استفاده قرار می گیرند.
عواملی مثل کیفیت و خواص ژئومتری (مثل طول، ضخامت) الیاف تهیه شده از چوب در کیفیت تخته نهایی تاثیرگذار است که باید برای رسیدن به این هدف در نوع چوب انتخابی و فرآیند جداسازی الیاف دقت نمود.
برای آشنایی با فروشندگان و عرضه کنندگان انواع صفحات فشرده چوبی مورد مصرف در صنایع چوب و مشاهده جزییات محصولات به سایت خوگرپلاس وارد شوید.
