ترفندها و نکته‌های استفاده از چسب چوب در نجاری چیست؟
چسب چوب یکی از محبوب‌ترین مواد برای اتصال دو قطعه چوبی است. شما می‌توانید با استفاده از چسب چوب یک اتصال سریع و قوی بین دو قطعه چوبی ایجاد کنید. استفاده از چسب چوب ترفندها و نکته‌های مخصوص به خود را دارد و دانستن راه‌های درست استفاده از چسب چوب، به شما برای داشتن یک اتصال درست کمک می‌کند.
در زمان استفاده از چسب چوب چه نکاتی مهم است؟
در این نوشته به بررسی و معرفی راه‌های استفاده از چسب چوب خواهیم پرداخت. با ما در ادامه همراه باشید.
به اندازه نیاز خود اقدام به خرید چسب چوب کنید.
چسب چوب هم مانند بسیاری از مواد شیمیایی دیگر، پس از مدت زمانی مشخص، خاصیت و کارایی خود را از دست می‌دهد و به اصطلاح فاسد می‌شود. با توجه به اینکه شرایط انبار داری حتی در انبارهای کارخانه‌ها و فروشگاه‌های ابزار یراق به‌درستی رعایت نمی‌شود، پیش‌بینی می‌شود این مواد زودتر از حالت استاندارد خود کارایی و خاصیت خود را از دست بدهند.
پیشنهاد ما این هست که در هنگام خرید به تاریخ تولید و تاریخ انقضا دقت کنید و به هیچ عنوان محصول تاریخ گذشته خریداری نکنید. شاید فروشنده به شما بگوید این محصول تاریخ انقضا ندارد! اما متأسفانه بسیاری از مشکلات موجود در صنعت به خاطر همین سهل انگاری‌ها و بی توجهی به استانداردها است.
اگر چسب چوب قدیمی داشتیم چه کنیم؟
اگر در کارگاه خود چسب چوب قدیمی دارید و بنا به هر دلیلی دیگر آن غلظت و روان بودن قبل را ندارد، می‌توانید با استفاده از روش‌هایی، آن را قابل استفاده کنید. البته پیشنهاد اول ما دور ریختن چسب قدیمی و خرید چسب چوب جدید است؛ اما گاهی پیش می‌آید که مجبور هستید از چسب قدیمی استفاده کنید.
معمولاً پس از گذشت مدت زمان زیاد، چسب چوب سفت و محکم می‌شود و بسیار غلیظ‌تر از حالت اول خود خواهد شد. برای حل این مشکل یا یک میله فلزی و یا یک تکه چوب بسیار محکم، محتویات داخل قوطی را به خوبی هم بزنید تا مواد داخل آن ترکیب شود. برای نرم‌تر شدن چسب چوب می‌توانید با اضافه کردن کمی آب، آن را رقیق‌تر کنید تا قابلیت استفاده داشته باشد.
شاید اضافه کردن آب به مقدار ۵ درصد برای رسیدن به غلظت مناسب گزینه خوبی باشد.
برای فضای باز از چسب چوب مخصوص استفاده کنید
همان‌طور که می‌دانید ساخت سازه‌های چوبی ویژه فضای باز چالش‌ها و مشکلات مخصوص به خود را دارد. بسیاری از اساتید به خاطر نداشتن دانش و مواد اولیه کافی برای ساخت لوازم چوبی ویژه فضای باز یا از این کار سر باز می‌زنند و یا اینکه کار را به‌درستی انجام نمی‌دهند.
اگر علاقه به تولید وسایل چوبی برای فضای باز یا نقاط مرطوب دارید، بهترین راهکار برای اینکه اتصالی پایدار و مانا داشته باشید، استفاده چسب چوب پلی یورتان یا چسب چوب ضد آب و در برخی موارد چسب چوب کشتی است. هر یک از این چسب‌ها کارایی و قابلیت‌های مخصوص به خود را دارند.
پس به هیچ عنوان از چسب چوب‌های معمولی موجود در بازار برای سازه‌های موجود در فضای باز و در معرض آب و رطوبت استفاده نکنید. شاید در روزهای ابتدایی آثاری از خرابی چسب پیدا نباشد؛ اما به مرور زمان پوک و خراب خواهند شد.
قبل از چسب کاری از قرارگیری درست دو قطعه مطمئن شوید
یک سازه چوبی از قطعات بسیار زیادی تشکیل شده است. گاهی پیش می‌آید قطعات چوبی بنا به دلایل مختلف مانند اشتباه در اندازه گیری در کنار یکدیگر به‌درستی قرار نمی‌گیرند. نجار مجبور می‌شود دوباره اتصال به اندازه چوب را تغییر دهد.
هدف از توضیح این نکته این است که ابتدا از دست بودن اندازه قطعات، چفت بودن اتصالات مطمئن شوید و پس از اطمینان کامل، عملیات چسب کاری چوب را آغاز نمایید. شاید برای شما پیش آمده باشد که مجبور شده باشد قطعه‌ای که به چسب چوب آغشته شده را بار دیگر برش دهید و در نتیجه دستگاه شما به چسب چوب آغشته می‌شود و باعث کثیفی آن خواهد شد.
چسب را با قلم مو اجرا کنید
همان‌طور که می‌دانید راه‌های زیادی برای اجرای چسب چوب وجود دارد. نجارهای سنتی از انگشتان دست و یا یک تکه چوب برای اجرای چسب چوب استفاده می‌کنند و نجارهای مدرن از کاردک‌ها و دیگر ابزار چسب زنی بهره می‌گیرند. با توجه به اینکه در بازار ایران متأسفانه این ابزارک های کوچک؛ اما کاربردی در دسترس نیست، اساتید صنعت چوب ایران هم هنوز به استفاده از ابزارها یا ابزارک های مخصوص به این کار عادت نکرده‌اند.
اگر این ابزارها را در دسترس ندارید می‌توانید با استفاده از قلم مو رنگ کاری، چسب چوب را روی چوب اجرا کنید. مطمئناً اگر نگهداری از این قلم موها را جدی نگیرید، به زودی آن‌ها را از دست خواهید داد. با توجه به اینکه چسب چوب‌ها عموماً پایه آب هستند، شما باید قلم مو را پس از اتمام کار در قوطی آب نگه دارید تا همیشه تمیز و قابل استفاده باقی بماند.
هنگام چسب کاری مراقب ابزار و میز کار خود باشید
نکته بسیار مهم دیگری که در هنگام چسب کاری چوب یا چسباندن هر قطعه دیگری با هر چسبی باید در نظر داشته باشید، تمیز نگه‌داشتن محل کار یا ابزار و تجهیزات کارگاه است. یکی از کارهایی که در نجاری زیاد انجام می‌شود، ساخت صفحات چوبی با استفاده از چسباندن تکه‌های چوب برای ساخت صفحات چوب طبیعی مانند فینگر جوینت است.
با توجه به اینکه برای اجرای این سبک از پرس کاری چوب از چسب چوب و فشار گیره یا تنگ لوله‌ای استفاده می‌شود، قطرات چسب به زمین یا بر روی لوله چکه می‌کند. شما می‌توانید با پوشش این قسمت‌ها از کثیف شدن ابزار و کارگاه خود جلوگیری کنید.
لازم به توضیح است که قطره‌های کوچک چسب چوب، پی از گذشت مدت زمانی که بر روی هم انباشته شدند، مایه دردسر شما خواهند شد و به ابزار و تجهیزات کارگاه نجاری شما آسیب خواهند رساند.
قطعه‌های چوبی را با چسب مالش دهید
این ترفندی است که اساتید قدیمی هم انجام می‌دهند. برخی اساتید (مخصوصاً اساتید قدیمی) وقتی چسب چوب را بر روی قطعات چوبی اجرا کردند، دو قطعه را بر روی هم مالش می‌دهند تا چسب در تمام خلل و فرج چوب وارد شود. البته باید مراقب باشید که این کار موجب خرابی سازه یا پخش شدن چسب چوب در اطراف سازه نشود.
چسب را با کاردک پلاستیکی پخش کنید
همان‌طور که در بالا اشاره شد، از ابزارها و تجهیزات کمکی بسیاری برای اجرای چسب استفاده می‌شود. از کاردک‌های فلزی و پلاستیکی و سیلیکونی گرفته تا دستگاه‌های اتوماتیک اجرای چسب چوب…
برای روش‌های دستی و ارزان، بهترین گزینه استفاده از کاردک‌های پلاستیکی هست و شما به راحتی می‌توانید چسب چوب را از روی کاردک پلاستیکی جدا کنید. پلاستیک یکی از بهترین ابزارها برای ساخت ابزارهای اجرای چسب چوب است.
با آب چسب پنهان را پیدا کنید!
ممکن است بر روی سازه چوبی چند قطره چسب چوب ریخته شده باشد و شما متوجه آن نشده باشید. همان‌طور که می‌دانید این قطرات چسب رنگ را به خود جذب نمی‌کنند و موجب ایجاد لکه‌های سفید و زشت بر روی کار خواهند شد.
شما می‌توانید با اسپری کردن آب بر روی نقاطی که مشکوک به وجود چسب است، محل دقیق قطرات چسب را پیدا و سنباده کاری کنید.
پاک کردن چسب چوب با آب و اسکاچ
شاید در کلیپ‌های آموزش نجاری دیده باشید که برخی اساتید با استفاده از آب و یک تکه پارچه، چسب چوب بیرون زده از محل اتصال را در همان زمانی که خیس و مایع هست را پاک می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید بیشتر چسب‌ها پایه آب هستند و به راحتی با آب پاک می‌شوند.
شما می‌توانید به‌جای پارچه از اسکاچ استفاده کنید که به راحتی در داخل شیارهای چوب نفوذ می‌کند و چسب چوب را بیرون می‌کشد. البته باید مراقب باشید که اسکاچ بیش از حد خیس نباشد و موجب جذب آب به داخل چوب نشود. به همین دلیل است که برخی اساتید مخالف استفاده از آب برای پاک کردن چسب چوب، خصوصاً در چوب‌های روکش شده هستند.
چسب چوب را با مغار پاک کنید
همان‌طور که در بالا اشاره شد، برخی اساتید به دلایل مختلف مخالف استفاده از آب برای پاک کردن چسب چوب هستند. به همین منظور این دسته از اساتید اجازه می‌دهند چسب چوب بر روی چوب خشک شود و پس از آن با استفاده از مغار آن را پاک می‌کنند.
برای پاک کردن چسب چوب با مغار به این نکته باید توجه داشته باشید که مغار به خوبی تیز شده باشد. اساساً مغار تیز به هیچ عنوان مناسب این کار نیست.
برای چسب‌های قوی از رنده کمک بگیرید
اگر کنترل مغار برای شما راحت نیست و حجم چسب باقی مانده بر روی چوب بسیار بالاست، می‌توانید از رنده کمک بگیرید. برخی اساتید با استفاده از رنده دستی، چسب چوب خشک شده را پاک می‌کنند. البته این کار نیاز به مهارت و تخصص کافی دارد. باید بسیار مراقب باشید که در مرحله رندیدن چسب، چوب آسیب نبیند.
آیا چسب چوب به تنهایی کافی است؟
خیر چسب چوب به تنهایی کافی نیست. اگر دو قطعه چوبی که به چسب چوب آغشته شده را بر روی هم قرار دهید، به راحتی می‌لغزند و هیچ استحکامی ندارند.
شما حتماً باید اتصالات چوبی را با استفاده از میخ، پیچ و یا گیره‌های نجاری با فشار مناسب به یکدیگر متصل کنید و اجازه دهید چسب چوب فرایند اتصال را انجام دهد.
این فرایند ممکن است یک تا ۸ ساعت زمان به خود اختصاص دهد.
برای چسباندن چوب به اندازه کافی چسب کاری کنید
اینکه مقدار چسب موردنیاز برای اتصال دو قطعه چوبی چقدر باشد، نیاز به تجربه دارد. نه باید چسب چوب به حدی کم باشد که هیچ اثری از آن در هنگام پرس وجود نداشته باشد، نه اینکه به حدی زیاد باشد که در زمان پرس به هدر رود.
همیشه تعادل در هر کاری موجب انجام درست آن خواهد شد.
برای افزایش کیفیت، از چسب نواری کمک بگیرید!
در نوشته‌های پیشین توضیحاتی در مورد راه‌های بهبود عملکرد در کارگاه نجاری داده بودیم. از چسب چوب و چسب کاری برای اتصال دو قطعه چوبی امری مرسوم و مهم است. در پروسه اجرای چسب گاهی مقداری چسب در محل اتصال دو قطعه چوبی و یا در اطراف آن به چوب برخورد می‌کند.
با توجه به اینکه چسب چوب پس از خشک شدن لکه زیادی ندارد، برخی دوستان تازه‌کار فکر می‌کنند که آغشته شدن چوب به چسب مشکلی ایجاد نمی‌کند.
اگر تجربه این کار را داشته باشید، حتماً متوجه شده‌اید که در زمان رنگ کاری همین نقاطی که به چسب آغشته شده بود، رنگ را به خود جذب نمی‌کند و موجب ایجاد لکه با سفیدی روی چوب می‌شود.
