رشت – مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان از کاهش ۱۰ درصدی مساحت جنگلهای استان طی سه دهه گذشته خبر داد.
به گزارش خبرنگار مهر، جنگل ها ثروت های ملی هستند که تنوع زیستی، جلوگیری از فرسایش خاک، بهره برداری اقتصادی، جذب گردشگر و غیره تنها بخشی از فوائد این انفال الهی است.
با توجه به اهمیت موضوع امروز با حضور “داود زارع “مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در خصوص وضعیت جنگل های گیلان، پیامدهای ناشی از تخریب جنگل، راهکارهای حفظ جنگل ها و سایر موارد گفتگو خواهیم کرد، آنچه می خوانید حاصل این گفتگو است.
از جنگل های شمال کشور به ویژه جنگل های گیلان به عنوان قدیمی ترین جنگل های دنیا و همین طور فسیل زنده البرز یاد می کنند، چرا ؟
۵۶۴ هزار هکتار اراضی جنگلی استان گیلان و همچنین جنگل های شمال کشور به عنوان جنگل های هیرکانی معروف هستند.
جنگلهای هیرکانی شمال ایران بازمانده از دوران سوم زمین شناسی بوده و با توجه به یخبندان جهان در دوران سوم زمین شناسی که جهان را فرا گرفت این جنگل توانست به حیات خود ادامه دهد.
جنگلها هیرکانی از نوع پهن برگ خزان کننده با اقلیم نیمه مدیترانه ای مرطوب هستند.
مساحت طبیعی جنگل های استان گیلان طی سه دهه گذشته را چگونه ارزیابی می کنید؟
در سه دهه گذشته ۱۰ درصد از مساحت جنگل های استان گیلان کاهش پیدا کرده است.
این کاهش مساحت به دلیل اجرای پروژه های عمومی عمرانی در دل جنگلها ، تجاوز به عرصه های جنگلی در حاشیه روستاها و سایر موارد بوده است.
آفات، بیماری ها، خشکسالی و غیره موجب خشکیدن درختان جنگلی می شود حال سئوال اینکه آیا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان این درختان را در اختیار شرکت های بهره بردار قرار می دهد؟
قطع اشجار ونشانه گذاری درختان و عرصه های جنگلی براساس کتابچه ای که توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان تدوین شده است، صورت می گیرد.
مجری های طرح های جنگلداری که در داخل جنگل ها حضور دارند بر اساس سهمیه ای که سالانه بر اساس کتابچه مزبور برای آنان تعریف شده است، برنامه ریزی می شود.
در این سهمیه درختان خشکیده، آفت زده ، درختان افتاده و غیره در نظر گرفته می شود.
قاچاق چوب یکی از آسیب های جدی جنگل های شمال کشور به ویژه گیلان است بگویید چقدر اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در مهار این پدیده خود را موفق می داند و فکر می کنید راهکار اصلی حذف پدیده قاچاق چوب از عرصه های جنگلی چیست؟
شورای حفاظت در استان گیلان تشکیل شده است، این شورا حفاظت از عرصه های جنگلی ، جلوگیری از قاچاق چوب، تجاوز به حریم منابع طبیعی را دنبال می کند.
ایجاد یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری راهکار دیگری در این زمینه بوده است.
تاکنون با توجه به تمهیدات صورت گرفته همگان شاهد کاهش تخریب جنگل های هیرکانی هستند.
سال گذشته ۵۱۲ متر مکعب و از ابتدایی سال جاری تاکنون نیز ۴۱۲ متر مکعب چوب آلات جنگلی قاچاق در سطح استان گیلان کشف و ضبط شده است.
برای حفظ عرصه های جنگلی مشارکت مردمی ضرورتی انکار ناپذیر است.
اجرای طرح های جنگلداری با مشارکت مردم و از طریق تشکیل تعاونی ها با هدف توانمندی سازی جوامع محلی امری حیاتی است.
اجرای طرح مشارکتی مدیریت جنگل های کشور برای حفاظت از عرصه های جنگلی و منابع طبیعی ضرورت دارد.
مشارکت مردم ۶۰ تا ۷۰ درصد در کاهش پدیده قاچاق چوب از عرصه های جنگلی موثر است.
وقوع سیل یکی از آثار و پیامدهای منفی تخریب جنگل است در این خصوص بیشتر برای خوانندگان توضیح دهید؟
جنگل ها ریه حیاتی زندگی بشریت هستند بنابراین باید در حفظ و صیانت از جنگل های استان گیلان کوشید.
تخریب بی‌رویه مراتع، منابع طبیعی، جنگلها و تغییر کاربری زمین‌ها کشاورزی در وقوع سیلاب نقش موثری دارند و می‌توان با جلوگیری از تخریب این منابع از وقوع سیل و از خسارات جلوگیری کرد.
پوشش جنگلی بعد از مراتع موثرترین عامل جلوگیری از فرسایش های آبی و خاکی هستند. از بین عوامل مختلف تاثیرگذار در بروز سیل بیشترین سهم مربوط به عامل پوشش گیاهی از نظر نوع، درصد کاری و وضعیت خاک از نظر نفوذپذیری می توان عنوان کرد.
جنگل می تواند سنگین ترین رگبارها را تحمل کند، آب باران را در خود نفوذ دهد و از جاری شدن سیل بر سطح زمین جلوگیری کند.
اجرای طرح های آبخیزداری راهکار مناسبی برای جلوگیری از وقوع سیلاب و کاهش خسارات ناشی از سیلاب است بطور کلی طرح های آبخیزداری به چه طرح های گفته می شود؟
نحوه بهره برداری بهینه از منابع طبیعی متضمن توسعه پایدار است، امروزه تخریب منابع طبیعی یکی از مهمترین معضلات جوامع مختلف در دنیا است.
سالانه هزینه های زیادی به منظور حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از خسارات سیل صرف می شود.
پروژه های آبخیزداری از بنیادی ترین مسائلی هستند که به منظور برنامه ریزی های آتی در خصوص طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می گیرد.
مهمترین هدف پروژههای آبخیزداری مدیریت منابع طبیعی تجدید شونده به عنوان مهمترین عامل در توسعه اقتصادی اجتماعی کشور است.
آیا گیلان اطلس آبخیزداری دارد ؟
در حال حاضر ۵۰ درصد مطالعات اطلس آبخیزداری در سطح استان گیلان انجام شده است.
در صورت تامین اعتبارات لازم تا پایان سال ۱۳۹۴ اطلس حوزههای آبخیزداری گیلان از طریق اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهیه خواهد شد.
آبخیزداری با اقدامات بیولوژیکی و ساختمانی موجب تقویت پوشش گیاهی و کنترل سرعت رواناب شده که در دراز مدت موجبات نفوذ بیشتر آب را فراهم می آورد.
بر اساس طرح جامع آبخیزداری بگویید سالانه باید در چند هکتار از اراضی استان گیلان طرح های آبخیزداری انجام شود و هم اکنون چه تعدادی از طرحهای آبخیزداری را در حال اقدام دارید؟
هم اکنون طرح های آبخیزداری در ۱۵ تا ۲۰ هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان در حال اجراست.
مناطق مورد شناسایی برای اجرای طرح های آبخیزداری در سطح استان می توان به حوزه آبخیز رودخانه کرگانرود شهرستان تالش، ماسوله رودخانه شهرستان فومن، حوزه آبخیز رودخانه پلرود شهرستان رودسر، حوزه های آبخیز رودخانه های منتهی به شهر رودبار و باغ های چای شهرستان سیاهکل که حالت لغزشی دارند را نام برد.
اشاره کردید در تهیه اطلس آبخیزداری استان گیلان با مشکل کمبود اعتبار مواجه است و همچنین تسریع در اجرای پروژه های آبخیزداری نیاز به بودجه و امکانات کافی دارد وضعیت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در این زمینه چگونه است؟
اعتبارات این اداره کل از دو محل ملی و استانی تامین می شود.
امسال اعتبارات ملی و استانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان به ترتیب دو میلیارد تومان و ۵۰۰ میلیون تومان بوده است.
این میزان اعتبار برای اجرای طرح آبخیزداری کافی نیست. تمامی فعالیت های آبخیزداری با هدف جلوگیری از سیل تعریف می شود، سیل یک پدیده خانمانسوز است.
برای اجرای پروژه های آبخیزداری استان گیلان افزون بر پنج میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
یکی از راهکارهای حفظ جنگل ها توسعه و رونق زراعت چوب است گیلان هم در این زمینه موقعیت خوبی در کشور دارد برای زراعت چوب در استان چه برنامه های دارید؟
گیلان در زراعت صنوبر رتبه نخست کشوری را دارد. صومعه سرا در بین سایر شهرستان های استان گیلان رتبه اول را دارد.
در حال حاضر ۴۰ تا ۵۰ هزار هکتار از اراضی سطح استان گیلان زیر کشت صنوبر است.
زراعت چوب نقش مهمی در کاهش پدیده مخرب قاچاق چوب، تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات صنایع مرتبط ، حفظ جنگل و غیره دارد.
اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان برای توسعه زراعت چوب در سطح استان ضمن اعطای تسهیلات بانکی در زمینه آموزش و ترویج مراحل کاشت، داشت درختان صنوبر ، فرهنگ سازی و غیره از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد بود.
امسال ۵۰۰ هکتار زمین برای کشت صنوبر در سطح استان پیش بینی شده است که برای هر هکتار پنج میلیون تومان تسهیلات پرداخت می شود.
آیا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان هیچ گونه استعدادیابی برای واگذاری زمین های ملی به بخش های اقتصادی (دولتی و خصوصی ) دارد یا خیر ؟
برای واگذاری اراضی قوانینی که برای منابع طبیعی و آبخیزداری حاکم هست شامل دو بخش است.
بخش اول؛ بر اساس تبصره (۱) ماده ۶۹ قانون نحوه واگذاری و احیای اراضی بخشی از اراضی برای پروژه های دولتی استعدادیابی و سپس واگذار می شود.
بخش دوم؛ یکسری از اراضی براساس ماده (۲) لایحه قانونی نحوه واگذاری و احیای اراضی که پیش از این بر اساس کمیسیون های ۳۱ و ۳۲ برای طرح های کشاورزی و غیر کشاورزی تعریف می شد و هم اکنون بر اساس ماده ۲۰ و ۲۱ تعریف می شود اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در این زمینه اراضی را شناسایی، استعدادیابی و مکان یابی کرده و توسط کمیسیون های ذیربط واگذاری می شود.
از سال ۸۵ تاکنون دو هزار و ۸۰۰ هکتار زمین برای اجرای طرح های کشاورزی در استان شناسایی، مکان یابی و استعداد یابی و توسط کمیسیون های ذیربط واگذار شده است.
هزار هکتار زمین برای توسعه طرح زیتونکاری و هزار هکتار هم برای توسعه صنعت استان ( شهرکهای صنعتی) واگذار شده است.
